โรคไข้เลือดออก เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญและมีความซับซ้อนในประเทศไทย โดยมีแนวโน้มการระบาดที่รุนแรงขึ้นในบางช่วงเวลาและสร้างภาระอย่างมหาศาลต่อทั้งระบบสุขภาพและเศรษฐกิจของประเทศ ตามรายงานของกรมควบคุมโรค ในปี 2567 พบผู้ป่วยสะสมกว่า 105,250 ราย และผู้เสียชีวิต 88 ราย ซึ่งการระบาดของโรคไข้เลือดออกมีลักษณะแปรผันตามฤดูกาล โดยมักพบผู้ป่วยสูงสุดในช่วงฤดูฝน (มิถุนายน-สิงหาคม) จากปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม เช่น ปริมาณน้ำฝน ความชื้น และอุณหภูมิ นอกจากนี้การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศโลกยังเป็นปัจจัยที่เร่งให้เกิดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลายและเพิ่มความเสี่ยงของการระบาดไข้เลือดออก
ในปี 2568 มูลนิธิ ซี.ซี.เอฟ. เพื่อเด็กและเยาวชน ฯ ได้รับทุนสนับสนุนจากบริษัท เอส.ซี. ยอห์นสัน แอนด์ ซัน จำกัด ต่อเนื่องเป็นปีที่ 3 ในการพัฒนาและจัดการการเรียนรู้ให้เด็กและเยาวชนโดยนำแนวทางการจัดการเรียนรู้ในลักษณะ “สะเต็มศึกษา” การทำฟาร์มอัจฉริยะ โดยใช้เทคโนโลยีในการจัดการการเกษตร, การบริหารจัดการขยะพลาสติก โดยผ่านกิจกรรมการเรียนรู้ที่บูรณาการความรู้ด้านวิทยาศาสตร์ วิศวกรรมศาสตร์และคณิตศาสตร์ และการควบคุมไข้เลือดออก เพื่อให้ความรู้พื้นฐานการป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกให้นักเรียนและคนในชุมชนให้เกิดขึ้นอย่างเป็นรูปธรรม
เนื่องในวันที่ 15 มิถุนายนของทุกปีเป็นวันไข้เลือดออกอาเซียน มูลนิธิ ซี.ซี.เอฟ. ฯ จึงได้จัดกิจกรรม “รวมพลังชุมชนรณรงค์ เมืองปลอดยุง เราปลอดโรค” (clean & clear day camp) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจและทักษะในการป้องกันโรคไข้เลือดออก ตลอดจนสร้างความตระหนักและการมีส่วนร่วมในการขจัดและป้องกันโรคไข้เลือดออกในชุมชน รวมถึงการผลิตและพัฒนาสื่อประชาสัมพันธ์สำหรับการรณรงค์ไข้เลือดออกให้กับนักเรียน ครู อาสาสมัครและคนในชุมชนในพื้นที่ดำเนินการของมูลนิธิ ซี.ซี.เอฟ.ฯ ทั่วประเทศ 35 จังหวัด 108 โรงเรียน เพื่อให้ชุมชนมีสภาพแวดล้อมที่ดี ลดการสูญเสียจากโรคไข้เลือดออกในวันที่ 13 มิถุนายนที่ผ่านมา
สำหรับ “กิจกรรมตลาดนัดความรู้ สู้ภัยไข้เลือดออก Zero Dengue” มีฐานการเรียนรู้ 9 ฐาน ได้รับการสนับสนุนที่สำคัญจากหน่วยงานภาครัฐ สถาบันการศึกษาและภาคีเครือข่ายต่าง ๆ อาทิ มูลนิธิ ซี.ซี.เอฟ. เพื่อเด็กและเยาวชนฯ, บริษัท เอส.ซี. ยอห์นสัน แอนด์ ซัน จำกัด, กรมควบคุมโรค และสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 6, โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านระกาศ และ อสม.บ้านระกาศ
พร้อมด้วยนักเรียนจากโรงเรียนที่ได้รับการสนับสนุนโครงการ STEM Modeling School 5 โรงเรียน ได้แก่ โรงเรียนชุมชนวัดบ้านระกาศ จังหวัดสมุทรปราการ, โรงเรียนอุ้มผางวิทยาคม จังหวัดตาก, โรงเรียนท่าสองยางวิทยาคม จังหวัดตาก, โรงเรียนบ้านช่อผกา จังหวัดบุรีรัมย์ และ โรงเรียนบ้านหนองเตียน จังหวัดสระแก้ว เข้าร่วมกิจกรรมเพื่อสร้างความตระหนักรู้ สร้างการมีส่วนร่วมในการป้องกันไข้เลือดออก ออกจัดบูธแสดง นวัตกรรมใหม่ๆ เช่น เครื่องมือหรือวิธีการที่สามารถช่วยลดจำนวนยุงลายในชุมชนได้ การสร้างความรู้และความเข้าใจในชุมชน การนำสมุนไพรต่างๆ ที่อยู่ตามธรรมชาติมาทำผลิตภัณฑ์หรือสเปรย์ไว้ฉีดไล่ยุง การเพาะพันธุ์ปลาหางนกยูงเพื่อกำจัดลูกน้ำและการทำแคปซูลสมุนไพรไล่ยุง
ด้วยแนวคิด “3 เก็บ ป้องกัน 3 โรค” (เก็บบ้าน เก็บขยะ เก็บน้ำ ป้องกันโรคไข้เลือดออก โรคเชื้อไวรัสซิก้า โรคปวดข้อยุงลาย ) และแนวคิด “5 ป 1 ข” (ปิดฝาภาชนะให้สนิท ปล่อยปลากินลูกน้ำ ปรับปรุงสิ่งแวดล้อมไม่ให้เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ เปลี่ยนน้ำในภาชนะที่ปิดไม่ได้ ปฏิบัติเป็นประจำต่อเนื่องทุก 7 วัน ขัดไข่ทิ้งน้ำลงพื้นดินเพื่อให้ไข่แห้งตาย)
“โรคไข้เลือดออกเป็นปัญหาสาธารณสุขสำคัญของไทย โดยมียุงลายเป็นพาหะนำโรค ส่งผลกระทบต่อชีวิตและเศรษฐกิจอย่างรุนแรง การป้องกันที่ยั่งยืนคือการควบคุมแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย มูลนิธิ ฯ ได้รับการสนับสนุนจากบริษัท เอส.ซี. ยอห์นสัน แอนด์ ซัน จำกัด ต่อเนื่องเป็นปีที่ 3 แล้ว เราทำงานร่วมกับโรงเรียน พัฒนาโครงการ
“The STEM Modelling Schools” เพื่อใช้การเรียนรู้แบบ STEM วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิศวกรรมศาสตร์ คณิตศาสตร์ พัฒนาทักษะการแก้ปัญหาและนวัตกรรมเพื่อป้องกันโรคไข้เลือดออกให้มีประสิทธิภาพ และที่สำคัญที่สุดการควบคุมยุงลายจำเป็น ต้องอาศัยความร่วมมือจากทุก ๆ ภาคส่วนทั้งส่วนราชการ, โรงเรียน, ผู้นำชุมชน, อาสาสมัครชุมชน, เด็กและผู้ปกครอง หมั่นตรวจตราบริเวณที่พักอาศัย กำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุง ลูกน้ำและตัวยุงลายซึ่งเป็นพาหะนำโรค” ดร.บรรจงเศก ทรัพย์โสภา ผู้อำนวยการมูลนิธิ ซี.ซี.เอฟ. กล่าวทิ้งท้าย
